•  Prezydent Chin Xi Jinping odwiedził Polskę, wizycie będą towarzyszyć spotkania i porozumienia gospodarcze.
• Liczymy m.in. na podpisanie umów zezwalających na eksport jabłek do Chin oraz umożliwiających większy wywóz mięsa drobiowego.
• Z kolei Chiny chcą inwestować w naszą infrastrukturę.

Przewodniczący ChRL z małżonką przyjechał do naszego kraju już w niedzielę (19 czerwca) wieczorem, ale oficjalny program wizyty rozpocznie się w poniedziałek (20 czerwca) rano. Chińska para prezydencka będzie przebywać w Polsce do wtorku (21 czerwca).

W poniedziałek po oficjalnym powitaniu prezydenta Xi przez prezydenta Andrzeja Dudę, w Pałacu Prezydenckim odbędzie się posiedzenie plenarne delegacji. Kolejnym punktem programu jest podpisanie m.in. umów dwustronnych.

Według informacji uzyskanych przez PAP, w obecności prezydentów Polski i Chin, podpisanych zostanie 11 dokumentów.

Następnie prezydent Xi spotka się z marszałkami Sejmu i Senatu: Markiem Kuchcińskim i Stanisławem Karczewskim; będzie też rozmawiał z premier Beatą Szydło. Wśród tematów rozmów szefowej rządu z prezydentem Chin znajdą się kwestie gospodarcze, współpraca naukowa oraz kulturalna. "Spotkanie będzie okazją do omówienia współpracy między obu krajami w obszarze inwestycji, infrastruktury oraz rozwijania połączeń transportowych" - czytamy na stronie kancelarii premiera.

Ponadto zaplanowano udział Andrzeja Dudy i Xi Jinpinga w Forum Regionów w hotelu Sheraton. Późnym południem szefowie państw symbolicznie otworzą linię kolejową na trasie Chiny-Europa pod marką China Railway Express. Oficjalną wizytę przewodniczącego Xi z małżonką w Polsce zakończy kolacja na Zamku Królewskim.

"Wizyta przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinpinga to potwierdzenie nowego otwarcia, jakie nastąpiło w relacjach polsko-chińskich podczas wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w Chinach jesienią ubiegłego roku" - powiedział prezydencki minister Krzysztof Szczerski.

Podkreślił, że Polska odgrywa kluczową rolę w strategicznym projekcie ekonomicznym zbudowania nowego lądowego połączenia Chin z Europą. "Chcemy być dla Chin centralnym partnerem w Europie Środkowej" - zaznaczył Szczerski. Chodzi o rolę Polski w projekcie "Jednego Pasa i Jednego Szlaku", który zakłada budowę i modernizację sieci połączeń lądowych i morskich między UE a Chińską Republiką Ludową.

Polskiej stronie zależy na rozwoju handlu, w tym na szerszym otwarciu chińskiego rynku na polskie produkty, rozwoju inwestycji i instrumentów wspierających: banków i funduszy inwestycyjnych - dodał Szczerski. "Prezydent Duda będzie bardzo wyraźnie podkreślał, że miarą wartości relacji handlowych polsko-chińskich jest ich wzajemność. Oczekujemy, że rynek chiński w coraz większym stopniu będzie się otwierał na eksport z Polski na importowanie polskich produktów, także na polskie produkty rolne" - powiedział.

Polscy sadownicy spodziewają się, że przy okazji wizyty przewodniczącego Xi zostanie ogłoszona decyzja w sprawie zezwolenia na eksport do Chin polskich jabłek. Rzeźnicy i wędliniarze liczą z kolei na przełom w sprawie eksportu polskiej wieprzowiny. Obecnie chiński rynek jest na nią zamknięty z powodu wykrytych w Polsce przypadków afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Minister Szczerski zapowiedział, że wzajemne umowy będą dotyczyły wachlarza spraw: od edukacji, nauki, nowoczesnych technologii po inwestycje infrastrukturalne i surowcowe. "Jeśli patrzymy na wolumen gospodarczy, to dysproporcje są oczywiste, natomiast ważne jest, że przy oczywistej różnicy potencjałów ekonomicznych można znajdować sektory, w których współpraca polsko-chińska będzie przynosiła obustronne korzyści" - zaznaczył.

Szczerski poinformował, że rozmowy delegacji o charakterze politycznym będą dotyczyć "wyzwań globalnych, potrzeby pokojowego współżycia między państwami, wspólnej niezgody na powrót do zimnowojennych podziałów na świecie".

Pytany o kwestię łamania praw człowieka w Państwie Środka, Szczerski odparł: "Polska jak każdy kraj europejski ma obowiązek także przekazywania swojej koncepcji, wizji, tego, w jaki sposób rozumie wartości, prawa człowieka, jak rozumie dzisiaj potrzeby także w sensie kulturowym w relacjach polsko-chińskich". Dodał, że każde spotkanie polsko-chińskie obejmuje także komponent, w którym strona polska przedstawia, w jaki sposób rozumie dziś sytuację globalną i wrażliwość w zakresie przestrzegania praw człowieka.

"Pamiętajmy, że to, co jest realne w relacjach dwustronnych zależy od instrumentów, które są w dyspozycji poszczególnych państw. Jeśli chodzi o kwestie wartości praw człowieka, istotne jest to, żeby cały świat zachodni przekazywał systematycznie i konsekwentnie swój punkt widzenia. Natomiast sama Polska w tym względzie żadnej fundamentalnej zmiany nie dokona i o tym wiemy" - podkreślił.

Szczerski poinformował, że pary prezydenckie spotkają się także podczas prywatnego obiadu.

Prezydent Andrzej Duda wizytę w Chinach złożył w listopadzie ub. roku. Spotkał się wówczas z prezydentem Xi, premierem Li Keqiangiem; wziął udział w szczycie gospodarczym państw Europy Środkowo-Wschodniej i Chin - "16+1", w Szanghaju otworzył Polsko-Chińskie Forum Gospodarcze.

Produkty rolne i inwestycje infrastrukturalne - perspektywiczne obszary współpracy z Chinami

Niewykluczone, że partnerzy z Chin zaangażują się w budowę Centralnego Portu Lotniczego. W kwietniu Pekin odwiedził minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski, gdzie spotkał się z władzami i przedsiębiorcami. Podkreślił, że Chińczycy uważają Polskę za największego partnera w grupie 16 państw Europy Środkowo-Wschodniej. Są nią szczególnie zainteresowani m.in. ze względu na jej wielkość i centralne położenie, które umożliwia tworzenie w Polsce centrów biznesowych, z których można prowadzić operacje na resztę Europy. Według szefa MSZ do rozwoju współpracy przyczynić się może udział Polski w tworzeniu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB).

Minister wyjaśnił wówczas, że Polska jest zainteresowana m.in. udziałem chińskich przedsiębiorstw w budowie dróg, szybkiej kolei i lotnisk oraz modernizacji portów morskich. Jego zdaniem chińskie firmy mogłyby też odgrywać "pewną rolę" w ewentualnej budowie w Polsce elektrowni atomowej. Waszczykowski poruszył w Chinach temat budowy Centralnego Portu Lotniczego między Warszawą a Łodzią. Na razie nieznane są szczegóły związane z dokładną lokalizacją inwestycji, ani terminem jej realizacji, ale według ministra "lotnisko obsługujące dziesiątki milionów ludzi" ma powstać przy udziale zarówno strony polskiej jak i chińskiej.

Szef resortu energii Krzysztof Tchórzewski pytany w tym tygodniu o to, czy w polski projekt jądrowy, jako inwestorzy mogliby wejść Chińczycy zauważył, że strona chińska finansowanie wiąże z dostarczeniem technologii. Powiedział, że "w tej dziedzinie nie ma na dziś decyzji".

Wiceminister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Krzysztof Kozłowski powiedział PAP, że w trakcie odbywającego się Forum Jedwabnego Szlaku dojdzie do rozmów na temat możliwości chińskich inwestycji w śródlądowe drogi wodne oraz porty. "Przedstawimy chińskiej delegacji plany rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce. A także możliwości inwestycyjne w portach w Szczecinie, Świnoujściu oraz portach Trójmiasta" - powiedział Kozłowski. Resort liczy, że jeszcze w tym lub przyszłym roku uda się podpisać konkretne umowy na inwestycje.

Choć Chińczycy chcą angażować się w projekty infrastrukturalne w Europie Środkowo-Wschodniej, a Polska czeka na inwestycje chińskie, to według zaznajomionych z tematem obserwatorów realizacja takich projektów w Polsce może napotkać problemy. Obowiązujące w Unii Europejskiej przepisy dotyczące przetargów publicznych zakładają bowiem zatrudnienie lokalnych pracowników i zakup materiałów na lokalnym rynku. Tymczasem chiński rząd promuje kontraktowanie chińskich podwykonawców i wykorzystanie do budowy materiałów przywiezionych z Chin.

Poza tym cieniem na polsko-chińskich kontaktach kładzie się kontrakt z chińską firmą COVEC. We wrześniu 2009 r. wygrała ona przetarg na budowę dwóch odcinków autostrady z Warszawy do Łodzi. Nie dotrzymała jednak terminu wykonania budowy i odstąpiła od dalszej realizacji kontraktu, co pociągnęło za sobą spór sądowy. W listopadzie 2013 r. premier Chin zapowiedział, że strona chińska chce wycofać sprawę z sądu i zawrzeć ugodę ze stroną polską. W styczniu 2015 r. nastąpiło zasadnicze uregulowanie znacznej części sporu, a banki chińskie wypłaciły gwarancje odszkodowawcze, wcześniej - zgodnie z terminem - zrobił to Deutsche Bank.

Jeśli natomiast chodzi o politykę handlową, to Polska dąży w relacjach z Chinami do "zrównoważenia obrotów w drodze szybszego wzrostu eksportu" - podaje resort rozwoju.

Polscy rolnicy i hodowcy liczą na podpisanie z Chinami porozumień dotyczących kontroli fitosanitarnej i weterynaryjnej. Umożliwiłoby to m.in. eksport do Chin jabłek z tegorocznych zbiorów oraz mięsa wieprzowego i zwiększenie wywozu drobiowego. Chiński rynek jest zamknięty dla polskiej wieprzowiny z powodu przypadków afrykańskiego pomoru świń (ASF), a wołowiny z powodu choroby wściekłych krów (BSE).

W maju Pekin odwiedził minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel, gdzie spotkał się m.in. z szefostwem Głównego Urzędu Nadzoru nad Jakością, Inspekcji i Kwarantanny ChRL (AQSIQ) - rządowej agencji odpowiedzialnej za certyfikację, dopuszczenie i bezpieczeństwo żywności oraz inspekcję zagranicznych producentów. Rozmawiano o współpracy i kwestiach zezwoleń na eksport jabłek oraz mięsa wieprzowego i drobiowego.

Jurgiel po wizycie wyraził nadzieję, że do podpisania porozumień mogłoby dojść "być może w okolicach wizyty" przewodniczącego Xi Jinpinga w Polsce. Według Jurgiela kwestia eksportu polskiej wieprzowiny do Chin wymaga jeszcze czasu i wyjaśnień.

Strona polska jest zainteresowana ponadto zakończeniem prac nad uzyskaniem dostępu do eksportu na rynek chiński: mąki pszennej, żytniej i orkiszowej, kolejnych mrożonych owoców (obecnie możliwy jest eksport mrożonej czarnej porzeczki, truskawki i wiśni) oraz warzyw.

Wśród perspektywicznych dziedzin współpracy resort rozwoju wymienia także sprzedaż do Chin bursztynu. Zgodnie z informacjami z MR zakłady w Chinach przerabiają rocznie od kilkudziesięciu do nawet kilkuset ton bursztynu. Aż 65 proc. polskich zasobów bursztynu sprzedawane jest na rynku chińskim. Według resortu perspektywicznym i wciąż rozwijającym się rynkiem jest e-commerce.

Wśród problematycznych kwestii resort rozwoju wskazał natomiast nieprzestrzeganie przez Chiny przepisów z zakresu ochrony praw własności intelektualnej, co skutkuje podrabianiem produktów. "Dla większości przedsiębiorców UE, główną przeszkodą w eksporcie i handlu jest stosowanie przez Chiny obowiązkowej certyfikacji chińskiej. Otrzymanie certyfikatu jest wyjątkowo uciążliwe, pracochłonne i kosztowne. Problem ten dotyczy wielu sektorów, w tym zwłaszcza sektora motoryzacyjnego i ceramicznego" - wyjaśnia MR.

Zgodnie z danymi resortu rozwoju Chiny są największym partnerem handlowym Polski w Azji pod względem wartości wymiany handlowej ogółem i wielkości importu. W 2015 r. eksport z Polski do Chin osiągnął 1,82 mld euro (wzrost o 8 proc.) a import z Chin 20,33 mld euro (wzrost o 16 proc.). Ujemne saldo handlu z Chinami wyniosło 18,51 mld euro i było wyższe o ponad 2,6 mld euro w porównaniu do roku 2014.

Import z Chin ma największy udział w tworzeniu deficytu handlowego Polski, na drugim miejscu jest Rosja. W 2015 r. Chiny zajęły w polskim imporcie drugie miejsce (20 mld euro), pozostając za Niemcami (40 mld euro). Eksport do Chin stanowił 1 proc. całkowitej wartości polskiego eksportu, co stanowi 21. miejsce w polskim eksporcie. W 2015 roku głównym polskim towarem eksportowym do Chin pozostawała miedź, stanowiła ona 32,9 proc. całości polskiego eksportu do Chin.

W imporcie z Chin ponad połowę stanowią wyroby przemysłu elektromaszynowego. Ważną pozycją są także wyroby włókiennicze (10,9 proc.). Do najważniejszych produktów importowanych z Chin do Polski w 2015 roku należały aparatura do telefonii i telewizji, komputery i części do komputerów, konsole, zabawki, transformatory, lampy i oprawy oświetleniowe, obuwie, odzież, części maszyn drukarskich, walizki i torby oraz części samochodowe.

Jak dotąd chińskie inwestycje w Polsce są śladowe. Resort rozwoju szacuje, że łączna ich wartość na koniec 2013 r. wyniosła 266 mln zł, co stanowiło 0,14 proc. całkowitej wartości kapitału zagranicznego ulokowanego w Polsce. Według danych GUS na koniec 2013 roku w Polsce działało 826 spółek z udziałem chińskiego kapitału. Inwestycją o największej wartości był zakup Huty Stalowa Wola na początku 2012 r. przez chińską firmę Liugong. To zarazem pierwsza w Polsce prywatyzacja z wyłącznym udziałem kapitału chińskiego.

Tymczasem, jak wskazuje MR przedsiębiorstwa z Chin coraz częściej wybierają Europę na miejsce swoich inwestycji. Według firmy konsultingowej Deloitte w 2009 r. w Europie Chińczycy dokonali 15 proc. swoich transakcji zagranicznych, w 2011 r. było to już niemal 30 proc.

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google News