Potrzebny jest większy dostęp obywateli do informacji publicznej, jak również do bezpłatnej pomocy prawnej – podkreślili uczestnicy debaty na temat obywatelskiego prawa do informacji. Debata odbyła się w sobotę w Senacie z okazji Dnia Praw Człowieka.

W trakcie debaty przewodniczący senackiej komisji praw człowieka Michał Seweryński przypomniał, że 1 stycznia 2016 r. wejdzie w życie ustawa dotycząca udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej osobom najuboższym, młodym i seniorom, kombatantom i weteranom oraz posiadaczom Karty Dużej Rodziny oraz ofiarom klęsk żywiołowych.

„Ustawa ta, jak również ustawa z 2014 r. dotycząca możliwości zgłaszania do urzędów petycji, powinny przyczynić się do lepszego załatwiania przez administrację publiczną trudnych i bolesnych spraw naszych obywateli” – podkreślił Seweryński. Jak mówił, nadal wiele osób jest bezradnych w konfrontacji z urzędnikami, zaznaczył jednak, że w ostatnim czasie nastąpił w tym zakresie duży postęp.

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar powiedział, że do jego urzędu rocznie spływa ponad 50 tys. spraw od obywateli. Dotyczą one m.in. spraw majątkowych i mieszkań zakładowych. Jak mówił, ogromnym utrudnieniem dla zgłaszających się po pomoc są skomplikowane regulacje prawne i częste nowelizacje prawa. Przyczyną wielu skarg i konfliktów jest także język, jakim posługują się urzędnicy w przesyłanych pismach; jest on niezrozumiały dla ogółu ludzi - powiedział.

„Część obywateli wielokrotnie wraca do urzędu tylko dlatego, że nie rozumienie jaka informacja została zawarta w otrzymanych przez nich pismach. To wielu z nich szuka potem pomocy prawnej” – podkreślał Bodnar. Jego zdaniem trzeba to zmienić, ponieważ „kryzys zaufania ludzi do państwa wynika m.in. z poczucia braku zrozumienia swoich spraw przez administrację publiczną”.

Urszula Nowakowska z Centrum Praw Kobiet podała przykład orzeczeń sądowych, które są pisane w sposób tak niezrozumiały, że wiele będących pod opieką organizacji kobiet nie wie nawet jaki zapadł w ich sprawie wyrok. Mówiła również, że w sądach kwestionowane jest prawo organizacji pozarządowych do udzielania pomocy prawnej osobom pokrzywdzonym, które się o taką pomoc zwracają.

„Osoba pokrzywdzona powinna mieć prawo do oskarżyciela posiłkowego na każdym etapie postępowania sądowego. Pokrzywdzone kobiety nie mogą być zdane wyłącznie na dobrą wolę prokuratura, gdyż on nie zawsze aktywnie je wspiera” – podkreśliła Nowakowska.

Henryk Wujec, były doradca prezydenta RP ds. społecznych w latach 2010–2015, przyznał, że nadal często zdarza się, że administracja odmawia dostępu do informacji publicznej, choć taki obowiązek nakłada na nie wiele lat temu uchwalona w tej sprawie ustawa. Jak mówił, w takiej sytuacji trzeba zwrócić się do sądu administracyjnego, co niepotrzebnie odwleka w czasie dostęp do takiej informacji.

Podkreślał, że „jawność jest jednym z najważniejszych elementów życia społecznego, bez niej nie ma zaufania społecznego”.

Bartosz Wilk z Sieci Obywatelskiej Watchdog zwrócił uwagę, że we wnioskach do administracji, które trzeba wypełnić w sprawie dostępu do informacji publicznej, trzeba podać wszystkie swoje dane, nazwisko, adres itp., co - jego zdaniem - zniechęca ludzi do ich składania.

Prezes Fundacji Uniwersyteckich Poradni Prawnych Filip Czernicki poinformował, że osobom ubogim pomocy prawnej udzielają studenci prawa pod nadzorem pracowników naukowych; w okresie ok. 10 lat udzielono ponad 130 tys. takich porad w dowolnych dziedzinach prawa.

Dzień Praw Człowieka w 1950 r. ustanowiło Zgromadzenie Ogólne ONZ w rocznicę podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 r. w Paryżu. W tym roku dzień ten obchodzony jest po raz 65., hasło tegorocznych obchodów to "Każdy ma prawo do informacji i wsparcia".

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google News