• Posłowie Prawa i Sprawiedliwości złożyli do laski marszałkowskiej projekt nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej.
• Chcą m.in., by prezes IPN był powoływany w takim trybie jak Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Pacjenta.
• Projekt zakłada też likwidację Rada Ochronny Pamięci Walk i Męczeństwa i tajnego archiwum IPN.

Projektodawcy w uzasadnieniu do projektu ustawy twierdzą, że podstawowym celem nowelizacji jest wykorzystanie doświadczeń z dotychczasowej działalności IPN, głównie w zakresie prowadzenia prac poszukiwawczych miejsc pochówku osób, które straciły życie wskutek represji w latach 1944 - 1956 oraz poległych żołnierzy podziemia niepodległościowego, a także w ramach prowadzonej przez Instytut działalności badawczej i edukacyjnej.

Proponowana nowelizacja wprowadza jednak kilka bardzo istotnych zmian w organizacji Instytutu Pamięci Narodowej. Jedną z najistotniejszych jest zmiana sposobu powoływania prezesa Instytutu. Obecnie powołuje go Sejm za zgodą Senatu zaś kandydata na to stanowisko wyłania w drodze konkursu Rada Instytutu. Nowela ustawy o IPN przewiduje rezygnację z procedury konkursowej. Prezes byłby powoływany w takim samym trybie jak Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik praw Dziecka i Rzecznik Praw Pacjenta. Jego kandydatura byłaby jedynie opiniowana przez Kolegium IPN, które zastąpiłoby obecną Radę Instytutu.

Pozycja Kolegium byłaby znacznie słabsza niż Rady bowiem w odróżnieniu od niej było by ono jedynie organem opiniodawczo-doradczym, a jego kadencja trwałaby 7 lat.

Posłowie PiS chcą, aby działalność badawcza Instytutu dotyczyła nie tylko najnowszej historii Polski, jak zakłada obowiązująca ustawa, lecz by Instytut zajmował się także historią Polski porozbiorowej. To samo dotyczy działalności edukacyjnej. Do tych realizacji tych zadań przewiduje się powołanie Biura Badań Historycznych i Biura Edukacji Narodowej.

Projekt zakłada, że prace poszukiwawcze miejsc pochówku nie dotyczyłyby lat 1944 – 1956 lecz obejmowałyby okres od 8 listopada 1917 roku do 31 lipca 1990 r. Projektodawcy w uzasadnieniu stwierdzają, że „jest to podyktowane potrzebą uwzględnienia ofiar zbrodni sowieckich na Polakach, w tym zagłady polskich ziemian na dalekich Kresach oraz polskich ofiar głodu na Ukrainie”.

W zakresie badań miejsc pochówku, projektowana ustawa przewiduje, że jeśli nad grobem ofiary represji stalinowskich pochowani zostali jacyś funkcjonariusze komunistycznego aparatu władzy, lub osoby, które brały udział w zbrodniach komunistycznych i mordach sądowych, uzasadnione jest ekshumowanie ich zwłok i przeniesienie na inne miejsce.

Znaczne poszerzenie zakresu zadań IPM, zwłaszcza w sferze wspierania działalności społecznej mającej na celu kreowanie patriotyzmu i tożsamości narodowej oraz nałożenia na Instytut obowiązku opieki nad miejscami pamięci narodowej spowoduje powielenie działań podejmowanych przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Dlatego też projekt zakłada likwidację Rady i przejęcie całości jej zadań przez IPN.

Zgodnie z projektowana nowelizacją ustawy o IPN zostanie zlikwidowany wyodrębniony, tajny zbiór dokumentów znajdujących się w archiwum Instytutu. Nie wiadomo jednak czy wszystkie dokumenty z tego zbioru zostaną odtajnione i udostępnione. Prezes Instytutu, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, Ministrem Koordynatorem Służb Specjalnych, Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefem Agencji Wywiadu dokona oceny tych dokumentów pod kątem bezpieczeństwa państwa i ewentualnie część z nich utajni. Będzie to jednak decyzja wydana w oparciu o przepisy ustawy o informacjach niejawnych.

Jeżeli projekt nowelizacji ustawy o IPN zostanie uchwalony, a zważywszy na sejmową arytmetykę jest to bardziej niż pewne, skróceniu ulegnie kadencja obecnego prezesa IPN, Łukasza Kamińskiego. Nieoficjalnie mówi się, że na stanowisku prezesa Instytutu zastąpiłby go dr hab. Sławomir Cenckiewicz, obecny p.o. dyrektora Centralnego Archiwum Wojskowego.

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google News