Kolegium IPN zaczęło przesłuchania kandydatów na prezesa Instytutu

• Kolegium IPN zaczęło w południe przesłuchania czterech kandydatów na prezesa.
• Ma ono wybrać jednego - do powołania na tę funkcję przez parlament.
• Do konkursu na prezesa zgłosili się: Marek Chrzanowski, Zbigniew Romek, Jarosław Szarek i Paweł Ukielski.

Pierwszym przesłuchiwanym przez nowo powołane dziewięcioosobowe Kolegium jest Chrzanowski.

W obecności dziennikarzy kandydujący mają przedstawiać koncepcje kierowania IPN oraz odpowiadać na pytania członków Kolegium. Zgodnie z ustawą sprawdzeniu przez Kolegium podlegają "wiedza, predyspozycje oraz umiejętności kandydatów niezbędne do wykonywania zadań na stanowisku prezesa IPN".

Po przesłuchaniach Kolegium ma wyłonić w tajnym głosowaniu, bezwzględną większością głosów, jednego kandydata. Na 5-letnią kadencję ma go powołać Sejm, za zgodą Senatu, zwykłą większością głosów. Informacja o "rekomendowanym przez Kolegium IPN kandydacie na stanowisko prezesa IPN" ma zostać przekazana do publicznej wiadomości w Sejmie, w obecności marszałka izby niższej, w poniedziałek ok. godz. 16.30.

Jeśli kandydata nie uda się wybrać, zostanie rozpisany nowy konkurs.

Doktor nauk humanistycznych Marek Chrzanowski (ur. w 1974) jest mediewistą, absolwentem historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II; obecnie dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 3 im. Jana Brzechwy w Puławach.

Dr hab. Zbigniew Romek (ur. w 1954) jest specjalistą dziejów historiografii XIX i XX w.; wykładowcą m.in. w Instytucie Historii PAN; naukowo zajmuje się m.in. systemem cenzury w PRL, także ideami społeczno-politycznymi XX-XXI w.

Czytaj też: Program Senior-WIGOR: Ministerstwo odpowiada na pytania

Dr Jarosław Szarek (ur. w 1963) jest absolwentem Wydziału Historycznego UJ; po 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w pomocy internowanym i więzionym, kolportował i drukował podziemną prasę. Obecnie jest pracownikiem IPN w Krakowie, autorem książek historycznych, m.in. "1920. Przebudzenie Polaków. Prawdziwy Cud nad Wisłą".

Dr Paweł Ukielski (ur. w 1976) jest historykiem i politologiem, obecnie wiceprezesem IPN, odpowiadającym w nim m.in. za kontakty z zagranicą; jest jednym ze współtwórców Muzeum Powstania Warszawskiego; związany z Instytutem Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas; naukowo zajmuje się m.in. przemianami w Europie Środkowej po 1989 r., środkowoeuropejską współpracą regionalną, relacjami czesko-słowackimi i polityką historyczną.

Zgodnie z ustawą prezesem IPN może być osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie, wywodząca się spoza członków Kolegium, wyróżniająca się "wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą przydatną w pracach Instytutu". Prezes IPN musi m.in. posiadać stopień naukowy co najmniej doktora; w toku konkursu kandydat na prezesa musiał też wykazać, że nie pracował lub nie współpracował z komunistycznymi organami bezpieczeństwa państwa, jak również to, że nie był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z urzędu. Na szefa IPN nie może być też powołana osoba będąca członkiem partii politycznej lub związku zawodowego i prowadząca "działalność publiczną nie dającą się pogodzić z godnością jego urzędu".

W czerwcu br. weszła w życie większość przepisów nowelizacji ustawy o IPN. Zgodnie z nią skrócona została kadencja dotychczasowej Rady IPN; w jej miejsce powołano Kolegium Instytutu. Kolegium przyjmuje m.in. roczne sprawozdanie prezesa IPN z działalności Instytutu, wyraża też opinie o przedstawionych przez prezesa IPN kandydatach na stanowiska kierownicze w Instytucie, ustala priorytetowe tematy badawcze i rekomenduje kierunki działań IPN.

Kadencja dotychczasowego prezesa IPN Łukasza Kamińskiego wygasła w połowie czerwca, w dniu wejścia nowelizacji ustawy o IPN, ale będzie on pełnił funkcję do czasu objęcia stanowiska przez nowego prezesa.