• W Europie Środkowej istnieją zarówno subregiony i grupy państw, których relacje historyczne, gospodarcze i polityczne są bliskie, jak i kraje, między którymi brak jest intensywniejszych interakcji.
• Można dostrzec także szereg rozbieżności w podejściu państw tego regionu do najważniejszych wyzwań polityki międzynarodowej.
• Szczyt krajów tzw. Trójmorza, który odbył się w sierpniu 2016 roku w Dubrowniku, otworzył nowy rozdział w dyskusji na temat potencjału współpracy i integracji tych państw, a co za tym idzie, również miejsca i roli całej Europy Środkowej w polityce międzynarodowej.

Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego przygotowało publikację, która jest próbą syntezy stosunków w Europie Środkowej poprzez przeanalizowanie stosunków bilateranych i multilateralnych dwunastu państw regionu (Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia i Węgry) oraz ich stanowisk wobec: Unii Europejskiej i jej przyszłości (m.in. Brexitu, kryzysu uchodźczego, strefy euro), NATO i jego przyszłości, kluczowych graczy w UE oraz USA, Rosji, Ukrainy i Chin.

- Wśród czynników zewnętrznych utrudniających bliższą współpracę polityczną regionu, jak i przewodnią w nim rolę Polski, wymienić należy działania silnych graczy zewnętrznych – Niemiec, Rosji, USA czy Chin – zdolnych rozgrywać poszczególne kraje regionu, a także różnice w interesach poszczególnych państw oraz spory i konflikty pomiędzy nimi – uważa dr Paweł Ukielski, współpracownik Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego, autor raportu „Mapa Trójmorza. Przegląd punktów wspólnych i rozbieżności w polityce 12 państw regionu”.

Ekspert wyjaśnia także, dlaczego Polska mimo wielokrotnie zgłaszanych ambicji zostania liderem regionalnym nigdy faktycznie tego statusu nie osiągnęła. Jego zdaniem poza czynnikami zewnętrznymi, podstawową przeszkodą w osiągnięciu oczekiwanych sukcesów jest brak ciągłości, długofalowej wizji i cierpliwości w polityce Warszawy wobec państw regionu.

Okładka omawianej publikacji, źródło: cakj.pl

- Państwa Europy Środkowej nie były traktowane dostatecznie podmiotowo w polskiej polityce zagranicznej. Objawiało się to na dwa, pozornie przeciwstawne, sposoby. Pierwszym było niemal jawne okazywanie lekceważenia państwom regionu jako niewielkim, mało znaczącym graczom na arenie międzynarodowej, którzy nie grają w tej samej lidze co Polska. Drugi zaś to przekonanie o przyrodzonym przywództwie Polski w regionie, z którego mniejsi partnerzy powinni się wyłącznie cieszyć, podporządkować się mu i dać się poprowadzić do świetlanej przyszłości – twierdzi dr Paweł Ukielski.

Czytaj: Forum państw Trójmorza w Chorwacji: Prezydenci chcą współpracy w energetyce i transporcie

Autor raportu daje również rekomendacje, co należałoby zrobić, aby zrealizować plany bliższego partnerstwa w regionie i wzmocnić rolę Polski w Europie Środkowej. Wśród najważniejszych czynników wymienia:

- Konieczne jest prowadzenie polityki długoterminowej i cierpliwej pracy u podstaw, podejmowanie inwestycji politycznych bez oczekiwania zwrotu w krótkim okresie.
- Warunkiem sukcesu bliższego partnerstwa w Europie Środkowej jest unikanie zbyt daleko idących deklaracji i szumnie zapowiadanych „wielkich projektów” przy jednoczesnym zwiększeniu nacisku na podejmowanie konkretnych, wymiernych, wspólnych projektów gospodarczych czy infrastrukturalnych.
- Realizacji bliższej współpracy w regionie tzw. Trójmorza sprzyjać będzie pozyskanie minimum przychylnej neutralności Niemiec wobec partnerstwa państw regionu.

Autor, dr Paweł Ukielski, jest ekspertem Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego. Raport o którym mowa w teście można pobrać ze strony Klubu tutaj.

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google News