Uczelnia publiczna mogła dotąd otrzymywać środki finansowe z kilkudziesięciu różnych źródeł. Teraz będzie otrzymywała te środki z mniej niż 10 źródeł - z tym, że nie oznacza to uszczuplenia środków budżetowych - powiedział podczas Narodowego Kongresu Nauki w Krakowie minister nauki Jarosław Gowin.

• W nowej ustawie o szkolnictwie wyższym znajdą się dwa programy flagowe mające wspierać dążenia uczelni do naukowej doskonałości - zapowiedział Jarosław Gowin.

• Będą to "Inicjatywa doskonałości: uczelnia badawcza" oraz "Regionalne inicjatywy doskonałości".

• Zaznaczył również, że wydatki na naukę i szkolnictwo muszą być znacznie wyższe.

• Dodał, że po reformie uczelnie znacznie elastyczniej będą mogły dysponować otrzymywanymi środkami.

Podczas Narodowego Kongresu Nauki, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin przedstawia szczegóły projektu nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce, tzw. Ustawy 2.0, nazywanej też Konstytucją dla nauki.

Powstaną dwa flagowe programy dla uczelni

W trakcie swojego wystąpienia Gowin zapowiedział powstanie dwóch flagowych programów dla uczelni: "Inicjatywa doskonałości: uczelnia badawcza" oraz "Regionalne inicjatywy doskonałości".

Jak wyjaśnił, "w środowisku akademickim panuje konsensus, że konieczne jest wyłonienie uczelni badawczych, skutecznie konkurujących już nie tylko pomiędzy sobą, ale z czołowymi uniwersytetami Europy i świata, tym samym kreując pozytywny wizerunek całego naszego systemu". Według Gowina, uczelnie badawcze "mają kreować, wychowywać przyszłe polskie elity: elity naukowe, administracyjne, gospodarcze, polityczne".

Resort nauki chciał jednak - jak podkreślił wicepremier - uniknąć stworzenia zamkniętej grupy uczelni badawczych. "Od początku było dla mnie jasne, że arbitralne wskazanie w Ustawie 2.0 konkretnych uczelni jako badawczych byłoby i błędem, i zaklinaniem rzeczywistości" - stwierdził wicepremier, dodając, że na razie w Polsce nie ma placówek funkcjonujących zgodnie z założonym w nowej ustawie modelem "i ścigających się z tą prawdziwą czołówką Starego Kontynentu". "Ustawa ma dopiero otworzyć i ułatwić, a nie zamknąć drogę do doskonałości" - podkreślił wicepremier.

Czytaj też: Mniej przepisów i większa autonomia uczelni

Finansowanie uczelni badawczych nie odbije się na sytuacji finansowej pozostałych uczelni

"Dlatego (...) Konstytucja dla nauki wprowadza nowy program, program Inicjatywa doskonałości: uczelnia badawcza" - ogłosił. Zapowiedział, że konkurs będzie przeznaczony dla uczelni spełniających wymagania określone w nowej ustawie. "Laureaci konkursu zostaną wyłonieni przez międzynarodowy panel ekspertów o światowej renomie, a program będzie wspierał wieloletnią strategię uczelni na rzecz doskonałości" - dodał.

"Mechanizm finansowania takich uczelni będzie oparty o wieloletni kontrakt, który będzie zobowiązywać uczelnie do osiągnięcia zadeklarowanych we wniosku celów - mówił Gowin. - Te konkursy będą się odbywały cyklicznie - dlatego, że grupa uczelni badawczych musi mieć charakter otwarty, w jedną i w drugą stronę."

Mechanizm finansowania takich uczelni będzie oparty o wieloletni kontrakt - powiedział wicepremier (Jarosław Gowin, fot. nauka.gov.pl)

Szef resortu nauki zaznaczył przy tym, że dodatkowe finansowanie uczelni badawczych będzie pochodzić ze wzrostu nakładów na szkolnictwo wyższe, a więc "nie odbije się na sytuacji finansowej pozostałych uczelni".

Gowin zapowiedział, że drugi program flagowy: - konkurs na "Regionalne inicjatywy doskonałości", będzie skierowany do uczelni, które "wprawdzie nie mają potencjału, żeby jako całość stać się uniwersytetem badawczym, jednak w poszczególnych dyscyplinach prowadzą badania na bardzo wysokim poziomie".

Zmiany zasad finansowania uczelni

Zapowiedział także zwiększenie środków na naukę.

"Prawdziwe poszerzenie autonomii uczelni musi wiązać się z integracją strumieni finansowania. Chcemy połączyć dwie części budżetowe: część na szkolnictwo wyższe i część na naukę" - zapowiedział minister nauki.

Jak wyjaśnił, uczelnia publiczna mogła dotąd otrzymywać środki finansowe z kilkudziesięciu różnych źródeł. "Było to niesłychanie skomplikowane, bardzo nieczytelne, bardzo kłopotliwe. Teraz będzie otrzymywała te środki z mniej niż 10 źródeł - z tym, że nie oznacza to uszczuplenia środków budżetowych (...). Chodzi nam o sprawniejsze zarządzanie przepływami finansowymi w ramach samych uczelni; chodzi o umożliwienie elastycznego wydatkowania otrzymywanych środków" - mówił Gowin.

Jak podkreślił, sama zmiana zasad finansowania to jednak za mało. "Kluczowa jest ilość pieniędzy w systemie. (...) Reforma będzie szła i musi iść w parze ze zwiększeniem środków na naukę" - zaznaczył.

Przypomniał, że kilka miesięcy temu w ramach rządu ustalił, że w przyszłorocznym budżecie na naukę przeznaczony będzie dodatkowy 1 mld zł. Jeszcze w tym roku ogłoszone będą kolejne konkursy ministra na przygotowanie strategii uczelni w zakresie podnoszenia jakości prowadzonych badań naukowych. "W najbliższych dniach w raz z wicepremierem Morawieckim przekażemy informację, jak zamierzamy wykorzystać dobry stan tegorocznego budżetu do zwiększenia nakładów na naukę jeszcze w roku 2017" - zapowiedział Gowin.

Zaznaczył, że jeżeli chcemy w przyszłości stanąć w jednym szeregu z bardzo dobrymi uczelniami zagranicznymi, to wydatki na naukę, na szkolnictwo wyższe, muszą być generalnie i na trwałe znacznie wyższe. "Chcemy przekonać Polaków, że warto inwestować w naukę i szkolnictwo wyższe" - powiedział. "Bez wzmocnienia uczelni, badań nie ma mowy o dalszym rozwoju naszego kraju" - dodał.

Zaapelował też do obecnych na sali polityków o ponadpartyjne porozumienie na rzecz zwiększenia nakładów na naukę i szkolnictwo. "To po prostu polska racja stanu" - podkreślił Gowin.

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google News