Podział mniejszych jednostek samorządowych na obszary wiejskie, miejsko-wiejskie i miasteczka jest sztuczny – wynika z ekspertyzy „Propozycja kategoryzacji gmin” wydanej przez Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego.

Polskie gminy stanowią zbiór 2479 jednostek. Siłą rzeczy tak duży zbiór musi być bardzo zróżnicowany, zarówno pod względem wielkościowym, funkcjonalnym, społecznym, jak i gospodarczym. Mimo istotnej różnorodności polskich gmin w systemie prawnym i w systemie sterowania rozwojem kraju, traktowane są one jednolicie – piszą autorzy ekspertyzy.

Z tego powodu pojawia się postulat kategoryzacji gmin i dostosowania odpowiednich instrumentów do poszczególnych kategorii. Ten postulat najsilniej artykułowany jest w aspektach finansowych. Samorządowcy domagają się, by system finansowy odpowiadał rzeczywiście pełnionym przez gminy zadaniom (a nie tylko tym zapisanym w ustawach), czyli by był on adekwatny do funkcji i charakteru gminy.

Ekspertyza wykonana dla NIST została dokonana w oparciu o 42 cechy i pozwoliła na wyodrębnienie 9 klas gmin w trzech różnych przekrojach.

Podobne gminy

W przekroju charakterystyki społeczno-gospodarczej wzięto pod uwagę 21 cech, w przekroju charakterystyki demograficznej 19, a w przekroju charakterystyki finansowej 22.

Jak wynika z ekspertyzy, gminy w poszczególnych klasach są „najbardziej podobne” – tworzą najbardziej zbliżoną do siebie grupę, charakteryzującą się najbardziej zbliżonymi cechami.

- Niestety wyraźnie potwierdza się również, że podział mniejszych jednostek samorządowych na obszary wiejskie, miejsko-wiejskie i miasteczka jest sztuczny. W każdym z przekrojów zaburza to wyniki analizy. Takie cechy jak gęstość zaludnienia różnicują tę grupę gmin w sposób niemający uzasadnienia funkcjonalnego. Wyraźnie z przeprowadzonej analizy widać, iż należałoby dążyć do ujednolicenia zbioru mniejszych gmin i tam, gdzie to jest możliwe, dążyć do połączenia miasta z otaczającą go gminą wiejską – czytamy w ekspertyzie.

Autorzy zwracają także uwagę, że we wszystkich przekrojach wyraźnie wyróżnia się część gmin, tworząc odrębne klasy. Są to przede wszystkim największe stolice regionów (bez Opola, Gorzowa Wlkp. i Zielonej Góry), uzupełnione o Gdynię i Tychy.

Czytaj cały tekst na portalsamorzadowy.pl

PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google News