Komisja Wenecka działa "na wezwanie", a nie "sama z siebie"

• Komisja Wenecka co do zasady działa "na wezwanie", a nie "sama z siebie" - mówi PAP prof. Robert Grzeszczak z Uniwersytetu Warszawskiego.
• "Jest wiele podmiotów, które mogą ją wezwać, nie cierpi na bezczynność" - dodaje.
• Tłumaczy, że Komisja wydaje trzy rodzaje opinii

"Komisja Wenecka co do zasady działa na wezwanie. Jest wiele podmiotów, które mogą ją wezwać, nie cierpi na bezczynność. Sama z siebie nie uruchamia nic innego poza ogólnymi opiniami, ale to jest takie dydaktyczne, szkoleniowe, można powiedzieć. Organizuje też konferencje. Ale co do zasady sama z siebie nie działa" - powiedział PAP prof. Grzeszczak z Wydziału Prawa i Administracji UW.

Komisja Wenecka ma omówić i przyjąć opinię na temat nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z 22 grudnia zeszłego roku. Strona polska została zaproszona na posiedzenie plenarne Komisji po południu.

Komisja Wenecka jest ciałem Rady Europy, składa się z przedstawicieli wysyłanych przez państwa na czteroletnie kadencje. Ma przewodniczącego i trzech wiceprzewodniczących, wśród nich jest Hanna Suchocka - przypomina prof. Grzeszczak.

Tłumaczy, że Komisja wydaje trzy rodzaje opinii. "To, co nas dotyczy, to są opinie klasyczne. Komisja może zostać zaproszona przez jedno z państw członkowskich Rady Europy - lub przez stowarzyszony organ, np. Komisję Europejską czy OBWE. (...) Wówczas grupa przedstawicieli Komisji przyjeżdża do danego państwa. Wcześniej oczywiście bada sprawę - stan prawny, propozycje zmian w prawie lub zmiany, jakie już zaszły. Potem przyjeżdża na +misję w teren+"

Ponadto Komisja Wenecka wydaje też "opinie ogólne, rzadziej spotykane, które mają charakter takich wykładów na temat praworządności, zasad prawa". "To nie jest adresowane do (konkretnego) państwa, to jest po prostu taki wykład jak należy kształtować prawo wyborcze, prawo konstytucyjne w demokratycznym państwie" - tłumaczy ekspert. Komisja wydaje również ekspertyzy dla danego państwa jak ma kształtować swoje prawo.

O wydanie opinii wystąpił do Komisji Weneckiej szef MSZ Witold Waszczykowski. W rezultacie tego wniosku przedstawiciele Komisji złożyli wizytę w Warszawie, gdzie przez dwa dni rozmawiali między innymi z prezydentem Andrzejem Dudą, przedstawicielami rządu, Sejmu i Senatu, Sądu Najwyższego, Krajowej Rady Sądownictwa, Trybunału Konstytucyjnego.

Polski MSZ w zeszłym tygodniu wnioskował o odroczenie wydania opinii przez Komisję Wenecką w związku z upublicznieniem w mediach projektu opinii, co - jak mówił PAP wiceszef MSZ - "w poważny sposób podważyło zaufanie" polskiego rządu do Rady Europy i Komisji Weneckiej. Komisja Wenecka nie przychyliła się jednak do tego wniosku.

W projekcie opinii dotyczącej nowelizacji ustawy o TK Komisja Wenecka w konkluzjach wzywa wszystkie organy państwa do pełnego poszanowania i wprowadzenia w życie orzeczeń TK. Komisja wita z uznaniem fakt, że wszyscy polscy rozmówcy wyrażali przywiązanie do Trybunału jako gwaranta nadrzędności konstytucji w Polsce. Jednak dopóki sytuacja kryzysu konstytucyjnego odnoszącego się do TK pozostaje nierozwiązana i dopóki Trybunał nie może wykonywać pracy w skuteczny sposób, zagrożone są nie tylko rządy prawa, ale także demokracja i prawa człowieka - stwierdzono. Dodano też m.in., że konieczne jest znalezienie rozwiązania obecnego konfliktu wokół składu TK.

Na opinię Komisji Weneckiej czeka Komisja Europejska, która 13 stycznia rozpoczęła wobec Polski procedurę dotyczącą ochrony państwa prawa. Polska odpowiedź ws. projektu opinii na temat zmian w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym wysłana do Komisji Weneckiej jest odpowiedzią polemiczną, polska delegacja podczas obrad Komisji będzie zbijać stawiane zarzuty - zapowiedział w czwartek szef polskiego MSZ.