Historyk: Teczka TW "Bolka" jest autentyczna. Co nie znaczy, że podpisał Wałęsa

Historyk: Teczka TW "Bolka" jest autentyczna. Co nie znaczy, że podpisał Wałęsa
Lecz Wałęsa na historycznym zdjęciu z okresu walki z komunizmem w Polsce. (fot.:wikipedia.org/CC BY-SA 3.0 pl)

Znaleziona u Czesława Kiszczaka teczka TW Bolka jest na pewno prawdziwą teczką, dokumentującą realną współpracę Lecha Wałęsy z SB w latach 1970-76, choć znajdujące się w niej rękopisy mogą nie być pisane jego ręką - zgadzali się podczas piątkowej debaty historycy Andrzej Friszke i Piotr Gontarczyk.

Debata z ich udziałem, zorganizowana w piątek w Centrum Edukacyjnym IPN, poświęcona była teczce TW Bolka, znalezionej 16 lutego w domu gen. Czesława Kiszczaka i przejętej przez IPN.

Obaj historycy - prof. Andrzej Friszke, autor m.in. wielu książek o historii Solidarności i opozycji w PRL oraz dr Piotr Gontarczyk, współautor wydanej w 2008 r. przez IPN książki "SB a Lech Wałęsa", byli w dużym stopniu zgodni w swych ocenach.

Obaj zgadzali się, że teczka znacznie wzbogaca wiedzę o współpracy Wałęsy jako TW Bolka, mocno go obciąża jako donoszącego na kolegów, biorącego za to pieniądze, a nawet sugerującego funkcjonariuszom metody, jakich można użyć wobec niektórych pracowników stoczni.

Gontarczyk przyznawał, że dotąd postrzegał TW Bolka jako zastraszonego robotnika, przymuszonego do współpracy.

- Ten przymus odegrał jakąś rolę, ale teczka wygląda dużo gorzej, niż się spodziewałem na podstawie tych donosów lub ich fragmentów, którymi dysponowaliśmy wcześniej - powiedział.

Zwracał uwagę np., że w tym przypadku wręcz podręcznikowo można wskazać cały katalog osób, którym sprawy są na przykład zakładane po doniesieniach Lecha Wałęsy.

- Albo w wyniku informacji przekazanych przez TW Bolka SB zastawia sieci na bardzo konkretną osobę i chce ją potencjalnie pozyskać do współpracy, są to zatem informacje miażdżące - dodał.

Prowadzący debatę Piotr Skwieciński z tygodnika "wSieci" zwrócił uwagę, że sugerowanie SB metod, którymi można zaszkodzić kolegom, przypomina praktyki stosowane przez innego znanego agenta - Lesława Maleszkę - TW Ketmana.

- Lech Wałęsa był na tej samej drodze, na której był Maleszka, tylko że Wałęsa się jakoś na tej drodze zatrzymał, a Maleszka się nie zatrzymał - powiedział.

Jednocześnie, mówili historycy, z teczki można odczytać motywy Wałęsy, których nie można nazwać wyłącznie niskimi - z niektórych rozmów TW Bolka z oficerem prowadzącym wręcz wprost można wyczytać, że Wałęsa postrzega swą rolę jako np. zapobieżenie dalszemu rozlewowi krwi.

- To jest dla mnie skomplikowanie moralnie sprawa - ocenił Gontarczyk.

Widać też, że Wałęsa, jak wielu Polaków w tamtym czasie, traktował SB jako kanał kontaktu z władzą, a nawet przestrzegania przez negatywnymi zjawiskami. Widać także, jak sukcesywnie się wywikływał się z tej współpracy, donosił coraz mniej, o coraz bardziej błahych sprawach - Friszke podkreślił, że połowa donosów pochodzi z okresu do połowy 1971 roku - aż wreszcie całkowicie zerwał współpracę.

Historycy zwracali też uwagę, że w donosach widać, że Wałęsa ma cechy przywódcy i dokonuje np. bardzo trafnych analiz socjologicznych i ocen ludzi.

- Mamy jednak do czynienia z osobowością urodzonego przywódcy mimo fatalnych wad - komentował Gontarczyk

Friszke podkreślił, że wrażenie zrobił na nim zwłaszcza zapis zebrania w Stoczni im. Lenina z lutego 1976 i spisanego bardzo dosłownie wystąpienia Wałęsy, za które został potem wyrzucony z pracy.

- W tym przemówieniu jest wszystko, co będzie ważne za chwilę: władza zła, związki zawodowe skorumpowane, brakoróbstwo, zła organizacja pracy, wszystko to, co trzeba zmienić, on to wywala prosto w oczy - mówił Friszke. - To jest w gruncie rzeczy program już buntownika - za to go wywalają z zakładu i zrywają z nim wszelkie kontakty - dodał.

 

×

KOMENTARZE (2)

Do artykułu: Historyk: Teczka TW "Bolka" jest autentyczna. Co nie znaczy, że podpisał Wałęsa

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!