Według niego w Polsce "większość podatników nie ma prawa do rzeczywistych kosztów", a dotyczy to przede wszystkim świadczących pracę i pobierających renty lub emerytury.

Stąd, zdaniem Modzelewskiego, jeżeli rządowa koncepcja kwoty wolnej od podatku będzie obejmować tylko te grupy, a nie będzie dotyczyć np. prowadzących działalność gospodarczą, to "wtedy będzie realizacją zasady konstytucyjnej, wskazanej przez Trybunał i zarazem celu, który wskazali wyborcy".

Będzie bowiem w jakimś stopniu zrównywać prawa uprzywilejowanych przez posiadanie prawa do kosztów z tymi, którzy z kolei będą mieli wyższą kwotę wolną. Jest to istotne tym bardziej, dodaje profesor, "że nasze podatki mają bardzo płytką progresję", a kwota wolna byłaby adresowana do osób o niższej grupie dochodów.

"To nie jest tak, że kwotę wolną muszą mieć wszyscy. To jeden z czterech elementów układanki i ona nie musi mieć charakteru powszechnego, zwłaszcza, że pozostałe elementy nie mają charakteru powszechnego" - zaznacza.

Jednocześnie, zdaniem Modzelewskiego, m.in. z powodów fiskalnych "najlepszym sposobem dojścia do docelowego rozwiązania w kwestii kwoty wolnej jest rozłożenie tego w czasie".

Członek zarządu Deloitte Rafał Antczak także przychylnie ocenia koncepcję rządu. "Ta propozycja spełnia trzy istotne warunki. Jest to wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie kwoty wolnej, jest to rozwiązanie, które nie wydaje się kosztowne dla budżetu, po trzecie wydaje się, że to rozwiązanie klinczu wobec pomysłu podatku jednolitego" - zaznacza analityk.

Podwyższenie kwoty wolnej (do 8 tys, zł), jak przypomina ekspert, miało być pierwotnie wprowadzone wraz z jednolitym podatkiem od początku 2018 roku. Jednolity podatek, zwraca uwagę Antczak, najwyraźniej jednak wcześniej nie został policzony, bo dopiero dwa tygodnie temu np. prezydent podpisał ustawę umożliwiającą transfer danych ZUS do MF. "W tej sytuacji MF podjęło dobrą decyzję w sprawie kwoty wolnej" - ocenia.

Znacznie bardziej krytyczny jest natomiast reprezentujący Konfederację Lewiatan Jeremi Mordasewicz.

"Trybunał Konstytucyjny uznał, a przedsiębiorcy podzielają jego opinię, że dochody poniżej minimum egzystencji nie powinny być opodatkowane i kwota wolna powinna być podwyższona. Podwyższając kwotę wolną do 6600 zł, ale jedynie osobom zarabiającym mniej niż 550 zł miesięcznie, rząd wykona orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego tylko częściowo" - ocenił w przekazanej opinii. "Naszym zdaniem kwota wolna w wysokości minimum egzystencji powinna przysługiwać wszystkim podatnikom" - dodał.

Zdaniem Mordasewicza rząd powinien zarazem "jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy zaproponowana zmiana stanowi rozwiązanie docelowe".

Podniesienie kwoty wolnej do 6,6 tys. zł ma nastąpić w drodze senackiej poprawki do nowelizacji ustawy o PIT i CIT, która wydłuża do 1 stycznia 2018 roku dotychczasową kwotę wolną od podatku. Nowela ta była odpowiedzią na ubiegłoroczny wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że brak waloryzacji kwoty wolnej od podatku jest niezgodny z konstytucją. TK dał czas na zmianę prawa do 1 grudnia 2016 roku. Ustawą w przyszłym tygodniu ma się zająć Senat.