Minister rozwoju, Mateusz Morawiecki szeroko o planach gospodarczych rządu

- Rząd w średnim terminie będzie dążył do trzymania w ryzach deficytu sektora finansów publicznych - poinformował w wywiadzie dla PAP wicepremier, minister rozwoju Mateusz Morawiecki. Przedstawił także szerzej plany gospodarze gabinetu Beaty Szydło.

"Obecnie pytanie brzmi, czy deficyt sektora finansów publicznych wyniesie 2,8 proc. czy 3,2 proc. PKB. To nie jest znacząca różnica. Deficyt pozostanie na bezpiecznym poziomie" - powiedział w wywiadzie dla PAP Morawiecki.

"W średnim okresie będziemy trzymali deficyt w ryzach, czyli wokół 3 proc. PKB, a nawet poniżej tego poziomu. Najważniejsze jest to, żeby deficyt sektora finansów publicznych działał antycyklicznie. Dzięki temu w sytuacji spowolnienia gospodarki będziemy mieli bufor służący szybszym inwestycjom, które będą czynnikiem stabilizującym koniunkturę" - dodał.

"W sytuacji wysokiego wzrostu gospodarczego powinniśmy natomiast ten deficyt zmniejszać, żeby jako lokomotywę wzrostu gospodarczego wykorzystywać inwestycje prywatne. Łącznie zaowocuje to wypracowaniem zdrowszych mechanizmów wzrostu gospodarczego" - powiedział Morawiecki.

Jego zdaniem, w praktyce dodatkowe wydatki związane z realizacją zapowiedzi wyborczych w przyszłym roku wyniosą od 20 do 30 mld zł.

"Koszty naszych działań w zakresie polityki społecznej będą znacznie niższe, niż dziś się to przewiduje. Uważam, że graniczną wartością jest 25-30 mld zł. Kilka miliardów złotych dochodów dadzą podatki sektorowe. Przy niewielkim zwiększeniu deficytu i przy jednoczesnym - nawet częściowym - domknięciu luki w VAT i CIT, co również przyniesie po kilka miliardów w obu przypadkach, jesteśmy bardzo blisko uzyskania 20 mld zł dodatkowych dochodów budżetowych. Jest to jak najbardziej realne do spięcia" - powiedział.

Bezpieczna mieszanka równoważonego wzrostu

Wicepremier i minister rozwoju wskazał, że ważne jest nie tylko tempo rozwoju gospodarczego, ale również jego jakość.

"Bardzo zależy mi na rozwoju zrównoważonym, czyli takim, który nie tylko uwzględnia zrównoważenie finansów publicznych państwa, ale także coraz większą równowagę na rachunku bieżącym, który przecież m.in. pokazuje stopień uzależnienia od zagranicy" - powiedział.

"Wierzę, że poprzez wewnętrzne czynniki wzrostu, czyli poprzez silniejsze inwestycje i konsumpcję, która +wsiąka+ główne w produkcję i usługi generowane w Polsce, doprowadzimy do takiej mieszanki generatorów wzrostu PKB, która będzie bezpieczna i stabilna w średniej i długiej perspektywie. Można powiedzieć, że naszym zadaniem obecnie jest nadanie gospodarce dynamiki, jej rozruszanie. Gdy to się uda, pewne mechanizmy będą samoczynnie napędzały dalszy rozwój. Kiedy samochód ma ruszyć z miejsca, używamy najsilniejszego, pierwszego biegu, bo wtedy opór materii jest największy. Potem, gdy już pojazd się toczy, można włączyć bieg słabszy, ale szybszy" - dodał.

"4,0 proc. zrównoważonego wzrostu PKB jest znacznie korzystniejsze, niż 5-6 proc., które opiera się na powiększaniu długu zagranicznego i jeszcze bardziej osłabia międzynarodową pozycję inwestycyjną Polski netto, która już dziś ma wartość ujemną na poziomie 66 proc. PKB" - powiedział Morawiecki.

Zaznaczył, że z tego tytułu z Polski "wypływa" w postaci dywidend, odsetek od obligacji i odsetek od depozytów, rachunków bieżących, kredytów i kredytów handlowych ok. 90 mld zł.

"Żeby stopniowo odwrócić ten negatywny trend, musimy pobudzić wewnętrzne czynniki wzrostu - zarówno konsumpcję, inwestycje, jak i eksport. Chodzi zatem zwłaszcza o te czynniki wzrostu, które nie generują deficytu handlowego. Potrzebujemy takich inwestycji, które uruchomią również głównie kapitał dostępny w Polsce. M.in. spory zasób gotówki polskich firm na kontach. Dlatego też pora na ułatwienia dla rodzimych przedsiębiorców i dobre schematy gwarancyjne" - powiedział Morawiecki.

CZYTAJ WIĘCEJ

"Jeśli np. w najbliższych 2 latach skutecznie zachęcimy przedsiębiorstwa do uruchomienia choćby dodatkowych (ponad trend) 50-70 mld zł z ich pieniędzy, które przekraczają znacznie 200 mld zł, to będzie to ogromny impuls inwestycji prywatnych w perspektywie kilku lat" - dodał.

"Te środki tam są. Przedsiębiorcy ich nie uruchamiają. Również dlatego, że brakuje dobrych, dużych okazji inwestycyjnych. Poprzez wykorzystanie środków europejskich będziemy generować takie dobre okazje inwestycyjne. To pozytywne impulsy, które będą zachęcały przedsiębiorców do aktywności, co przełoży się na zainteresowanie kolejnych inwestorów i kooperantów. To takie koło zamachowe. Wzmocniony zostanie program gwarancyjny, który również należy do arsenału środków rozwoju. Do tego dochodzi też zrewitalizowany PiR, który kapitałowo będzie wchodził w te przedsięwzięcia. Wierzymy, że firmy zaktywizują wówczas część dostępnego kapitału" - powiedział.

500 zł na dziecko dla najbardziej potrzebujących

Zgodnie z zapowiedziami PiS planowane jest uruchomienie programu świadczeń polegającego na wypłacie 500 zł, które mają przysługiwać na drugie i każde kolejne dziecko. Na pierwsze dziecko świadczenie ma przysługiwać w przypadku, kiedy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 800 zł. We wtorek na konferencji premier Beata Szydło mówiła, że pomysł wprowadzenia górnego pułapu dochodów, powyżej którego lepiej zarabiającym rodzinom nie przysługiwałby środki z programu "500 plus", jest "tematem do dyskusji".

"Polityka demograficzna jest ważną, ale bardzo skomplikowaną częścią strategii każdego państwa. Proponowany przez nas program daje wyraźny, pozytywny impuls ku poprawie sytuacji demograficznej" - powiedział wicepremier Morawiecki.

"Wychowanie dziecka pociąga za sobą duże koszty, które mogą być przeszkodą dla wielu ludzi. My chcemy pomóc przełamać tę przeszkodę, aby w Polsce mogło się rodzić więcej dzieci" - dodał.

"Z tego powodu można też zadać pytanie, czy ze względu na przyświecający nam cel zasadne jest, żeby taki dodatek przysługiwał osobom zamożnym. Warto się zastanowić rzeczywiście, czy nie powinno być zastosowane kryterium dochodowe, żeby środki te trafiały do realnie potrzebujących rodzin, natomiast ludzie, którzy są wysoko uposażeni, nie powinni otrzymywać tego typu świadczenia. Bo prócz bodźców demograficznych służyć mogłyby one zwiększeniu szans i możliwości rodzin mniej zarabiających. Ale chcielibyśmy oczywiście, aby większa liczba dzieci rodziła się w każdej rodzinie, również tych bardzo dobrze uposażonych" - powiedział.

Sektor bankowy pozostanie stabilny

Minister rozwoju ocenił, że plany dotyczące opodatkowania banków oraz kwestii rozwiązania kredytów walutowych będą tak skonstruowane, aby nie zdestabilizować sektora bankowego.

"Propozycje w tym zakresie są opracowywane przez Ministerstwo Finansów. Banki są bardzo ważną częścią krwiobiegu gospodarczego i wszystko będzie skonstruowane w taki sposób, aby nie doprowadzić do niestabilności finansowej w tym sektorze. Zmniejszenie zysków nie oznacza niestabilności. Na pewno jej nie będzie" - powiedział.

"Kumulacja obciążeń w sektorze jest kwestią rozliczeń księgowych. Niektóre szkoły księgowe mówią, na przykład, że opłata na BFG mogłaby być rozłożona na cały rok. Inne z kolei - że musi być ona poniesiona w jednym miesiącu. I ta druga jest, wydaje się, bardziej kanoniczna. Myślę jednak, że inwestorzy będą zdawali sobie sprawę, iż niekorzystny wynik finansowy w jednym miesiącu i kwartale związany jest ze sposobem rozliczenia tych obciążeń, z konstrukcją księgową, a nie z faktyczną rentownością danego biznesu za dany okres" - dodał.

Stopy procentowe NBP mogą być niższe

W opinii wicepremiera z punktu widzenia gospodarki "nic złego się nie stanie", jeśli stopy proc. NBP zostaną jeszcze trochę obniżone.

"Nie widzę problemu z punktu widzenia gospodarki, gdyby stopy procentowe NBP miały zostać obniżone jeszcze o 25 pb. To jest jednak decyzja niezależnej RPP. W przypadku jednak, gdyby Rada podjęła taką decyzję, nie przewidywałbym niczego złego" - powiedział.

"Na razie mamy deflację, a nie inflację. Cel inflacyjny NBP to 2,5 proc. plus minus 1 pkt proc. Nie mieścimy się na razie w tym celu. To jest jednak polityka banku centralnego" - dodał.

Podatek od kopalin

Morawiecki wskazał, że nowy rząd porusza się w ramach perspektywy budżetowej, którą odziedziczył po poprzedniej ekipie.

"W związku z tym musimy przeanalizować to, jak będzie wyglądał faktycznie budżet na przyszły rok i do tego dostosujemy też zmiany podatkowe" - powiedział.

"Optowałbym za tym, żeby podatek od kopalin był uzależniony od światowych cen surowców. W sytuacji wysokich cen i wysokich zysków podatek od kopalin mógłby być wyższy, a w sytuacji bardzo niskich cen, również podatek byłby odpowiednio niższy, spłaszczony. Ale to są dziś konstrukcje teoretyczne, ponieważ dyskusja nad tym dopiero zostanie rozpoczęta i nie ma jeszcze żadnych przesadzających decyzji" - dodał.

Zamówienia publiczne

"Priorytetem jest teraz na pewno ustawa o zamówieniach publicznych. Do kwietnia przyszłego roku powinna być ona znowelizowana, z uwzględnieniem dyrektyw europejskich. Chcemy do tego podejść dwufazowo. Z jednej strony spełnimy wymogi, do których jesteśmy zobowiązani. Z drugiej strony ustawa o zamówieniach publicznych i Urząd Zamówień Publicznych są potężnymi instrumentami gospodarczymi. Chcielibyśmy, żeby ta ustawa jak najefektywniej i w zgodzie z prawem unijnym stymulowała rozwój Polski" - powiedział w wywiadzie dla PAP Morawiecki.

"Te zmiany idą w kierunku realnego uproszczenia procedur i przyśpieszenia procesu zamówień publicznych. Do przeprowadzenia jest np. taka stosunkowo prosta rzecz, jak przejście na komunikację elektroniczną między wykonawcą a zamawiającym. To zmniejszy +koszty wejścia+ na rynek zamówień publicznych, czyli eliminujemy bariery, które dziś wykluczają z gry część małych i średnich firm. Podobnie dialog techniczny. Przede wszystkim jednak musimy zmniejszyć, często zbędne, wymogi w zakresie dokumentacji oraz zdolności finansowej wykonawców, co jest ważne nie tylko dla MŚP, ale nawet tych większych polskich przedsiębiorstw" - wyjaśnia Morawiecki.

"Pewne kroki we właściwym kierunku zostały już poczynione - jak np. odejście od ceny jako absolutnego i jedynego kryterium wyboru. To wymaga jeszcze dalszego pogłębienia. Powinniśmy przejść na wybór oferty +najkorzystniejszej ekonomicznie+, a więc zapewniającej z jednej strony dobry stosunek jakości do ceny, a z drugiej strony wywołującej pozytywny wpływ na otoczenie. Chcielibyśmy w taki sposób skonstruować ustawę, żeby dawała ona też realne szanse małym i średnim przedsiębiorstwom - w zależności od typu kontraktu. Chcemy również triumfu racjonalizmu nad wskazaniami kalkulatora, czego brak z góry skazuje niektóre przedsięwzięcia na porażkę" - dodał.

Analiza instrumentów wsparcia eksportu

Wicepremier wskazuje, że kolejnym priorytetem jest analiza instrumentów wsparcia eksportu i stworzenie agencji jego wspierania.

"Chciałbym stosunkowo szybko przystąpić do analizy wszystkich instrumentów wsparcia eksportu. Mamy ich kilka, na przykład KUKE (Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych - PAP), której zasięg działania nie jest jednak zbyt szeroki. Zależy mi na tym, żeby skonstruować agencję wspierania eksportu z prawdziwego zdarzenia. Taką, jaka funkcjonuje w wielu krajach Unii Europejskiej. Chcemy wykorzystać ich doświadczenia" - powiedział.

"Dobra współpraca z bankami komercyjnymi i +trade finance+ (finansowanie i obsługa transakcji handlowych - PAP) są potencjalnym źródłem dużych sukcesów eksportowych. W kontekście wspierania eksportu nie chodzi jednak tylko o +trade finance+ i wykorzystanie siły banków komercyjnych, ale też o odpowiednią politykę informacyjną" - dodał.

"Przez tę politykę rozumiem pozyskiwanie przez WPHI (Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP - PAP) we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych informacji o kontraktach w innych krajach, o realizowanych tam programach inwestycyjnych, w których polskie firmy mogłyby partycypować, jak również rozpowszechnianie informacji o potencjale eksportowym polskich firm. To jest bardzo ważne" - powiedział Morawiecki.

Wskazuje, że w skład agencji wspierania eksportu mogą wejść instytucje funkcjonujące już na tym polu obecnie.

"Myślę, że KUKE będzie częścią nowej agencji. Pewne doświadczenia zebrała też instytucja, jaką są Polskie Inwestycje Rozwojowe. Doświadczenia te powinny być wykorzystane i zdecydowanie rozwinięte. Chcemy też odwołać się do dobrych doświadczeń BGK, Agencji Rozwoju Przemysłu czy chociażby Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Trzeba wykorzystać te instytucje, wzmacniając ich kompetencje i funkcje" - powiedział.

"Instytucje te, praktycznie bez wyjątku, podlegają obecnie Ministrowi Skarbu Państwa. Uzgodnimy z nim sekwencję przechodzenia tych instytucji pod nadzór Ministerstwa Rozwoju" - dodał.

"Mamy pewne zalążki, ale czasami ze względów kompetencyjnych, a czasami ze względów proceduralnych zatrzymaliśmy się w pół drogi. Pojawiały się przeszkody, które blokowały rozwinięcie skrzydeł" - powiedział.

Zdaniem wicepremiera Morawieckiego program BGK de minimis powinien być kontynuowany.

"Chcemy też szerzej wykorzystać BGK. Decyzje jeszcze nie zapadły, ale uważam, że program gwarancji dla małych i średnich firm powinien być kontynuowany, a może nawet poszerzony" - powiedział.

W opinii wicepremiera, otoczenie zewnętrzne niesie czynnik ryzyka, jeśli chodzi o ekspansję polskiego eksportu.

"Praktycznie połowa polskiego PKB to jest eksport. W związku z tym warunki funkcjonowania makro- i mikrogospodarczego w Polsce są też zdecydowanie zależne od otoczenia gospodarczego, globalnego: rynki surowców, Ukraina, Syria, Chiny, Grecja, inne kraje Unii Europejskiej" - powiedział.

"Natomiast jeśliby rozebrać gospodarkę światową na czynniki pierwsze, wydaje się, że w Chinach sytuacja ekonomiczna się przynajmniej stabilizuje i tamtejsze władze mają pod kontrolą trajektorię wzrostu. Jest ona niższa niż kilka lat temu, ale przynajmniej ustabilizowała się" - dodał.

"W strefie euro sygnały o dodatkowym luzowaniu monetarnym będą raczej sprzyjały wzrostowi gospodarczemu i lekkiemu podniesieniu inflacji, co zawsze jest czynnikiem pozytywnym z punktu widzenia polskiego rozwoju" - powiedział.

Jednym z zdań deregulacja

Morawiecki wskazuje, że chciałby bardziej przyjaznego dla przedsiębiorstw otoczenia regulacyjnego.

"Sądzę, że gospodarka polska potrzebuje uwolnienia z pewnego gorsetu regulacyjnego. Często za daną regulacją kryją się interesy pewnych węższych grup biznesowych i komercyjnych. W dodatku przepisy niejednokrotnie są niejednoznaczne, poddawane sprzecznym interpretacjom różnych organów państwa. To jest nie tylko szkodliwe z punktu widzenia gospodarki, ale i podważa społeczne zaufanie do państwa, co ma głębsze negatywne skutki. Chcielibyśmy poluzować ten krępujący przedsiębiorczość Polaków gorset regulacyjny" - powiedział.

"Firmy cierpią m.in. z powodu nadmiaru kontroli, różnego rodzaju inspekcji, których jest wiele, tych ważniejszych - kilkanaście. Widzę konieczność integracji tych inspekcji z punktu widzenia przedsiębiorcy. Powinniśmy, jako architekci polityki gospodarczej państwa, scalić te elementy: kontroli, audytu i inspekcji, aby przedsiębiorcy czuli większą stabilność i aby zmniejszyć obciążenia z tego powodu" - dodał.

"Taka idea przyświeca pracom rządu. To jeden z naszych głównych celów. Staram się popatrzeć na otoczenie regulacyjne oczyma polskiego przedsiębiorcy i upraszczać prawo dla niego" - powiedział.

Przyciąganie kapitału zagranicznego

"Jesteśmy zainteresowani przyciąganiem inwestycji zagranicznych, szczególnie tych, które są zaawansowane technologicznie, które przynoszą nowe, dobre praktyki, produkty o wyższej wartości dodanej, nowe kompetencje" - powiedział Morawiecki.

"Chcemy przyciągać +produkcyjny+ kapitał zagraniczny. Kapitał, który przyczyni się do zwiększenia naszych mocy przemysłowych. Duży nacisk kładę również na centra usług - inwestycje tego rodzaju również pełnią bardzo pozytywną rolę" - dodał.

"Będę zabiegać też o to, żeby korporacje, które tworzą tego typu centra, zainteresowały się również naszymi mniejszymi ośrodkami akademickimi. Wrocław, aglomeracja Śląska, Kraków, Warszawa, Łódź, Poznań, Gdańsk mają już stosunkowo duże nasycenie. Ale mamy spore ośrodki akademickie, jak Bydgoszcz, Toruń, Lublin, Szczecin, Kielce czy Białystok, które też są dużymi ośrodkami, gdzie jest sporo polskiej młodzieży, która zna dobrze języki obce. Chcemy zachęcić inwestorów i zapewnić ich o naszym wsparciu dla tego typu inwestycji" - powiedział.

Fundusze Inwestycyjne Zamknięte

Wicepremier pytany o Fundusze Inwestycyjne Zamknięte wskazał, że jest to instrument, który jest dostępny w ramach spółek Skarbu Państwa.

"FIZ to kompetencja Ministra Skarbu Państwa. W przypadku kilku spółek widziałbym sens powołania takich funduszy inwestycyjnych, które pozwoliłyby na szerszy wachlarz inwestycji danej spółki" - powiedział.

Bilans otwarcia

"Na przełomie roku zrobimy bilans otwarcia ministerstwa, przedstawimy nasze plany na cały 2016 rok. Wierzę w strategie kroczące, 12-miesięczne plany, bo wiele rzeczy, które będziemy robić w trakcie roku, pewnie będzie musiało ulec modyfikacji, czy usprawnieniu w miarę obserwacji postępów tych prac. Nie będzie to wyryty w kamieniu 4-letni plan, tylko pewne strategiczne założenia" - powiedział wicepremier.

"Przedstawimy taktyczne, operacyjne cele, które będziemy chcieli realizować w bardzo bliskiej współpracy z innymi ministerstwami i przedsiębiorcami. Pewne efekty tych działań będą już widoczne w trakcie 2016 roku. Bywam pytany, czy jestem optymistą. A więc tak, jestem. Dla mnie optymizm jest ważnym elementem patriotyzmu, jak ja go rozumiem. Wierzę w Polskę i w jej pomyślną przyszłość" - dodał.