Sondaż: Prezydent, premier czy szef MON. Kto powinien być zwierzchnikiem sił zbrojnych w czasie pokoju?

W przeprowadzonym na zlecenie "Rz" sondażu trzy czwarte respondentów - 75,6 proc., na pytanie, kto powinien być zwierzchnikiem sił zbrojnych w czasie pokoju, wskazało na prezydenta. Zdaniem 14,8 proc. powinien to być minister obrony; 2,5 proc. widzi w tej roli premiera.

Według Konstytucji RP prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W czasie pokoju sprawuje nad nimi zwierzchnictwo za pośrednictwem ministra obrony. Na czas wojny prezydent, na wniosek premiera, mianuje naczelnego dowódcę.

"Sondaż Rzeczpospolitej pokazuje, że Polacy wskazują na prezydenta jako osobę wiodącą w sprawach obronności i zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi, co jest uprawnione ze względu na niezwykle silny mandat prezydenta pochodzący z wyborów bezpośrednich" - powiedział szef BBN Paweł Soloch.

Jak ocenił, "widać, że Polacy oczekują jasno określonych kompetencji i podziału zadań w sprawach kierowania siłami zbrojnymi i obroną państwa".

Szef BBN zwrócił uwagę, że między innymi o takim niedoprecyzowaniu kompetencji, jako zwierzchnika sił zbrojnych mówił prezydent, inicjując w maju debatę nad zmianą konstytucji. "Ten systemowy problem był podnoszony także w czasie poprzednich prezydentur" - zaznaczył Soloch.

"Według prezydenta kompetencje dotyczące kierowania armią powinny być jasno określone w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Na pewno nie jest zdrowy układ, w którym w czasie pokoju prezydent w sprawach zwierzchnictwa - ale i kwestiach związanych z obroną państwa - ma mniej do powiedzenia niż w czasie wojny. W czasie pokoju uprawnienia prezydenta są przede wszystkim blokujące, natomiast nie inicjujące" - dodał.

W ocenie szefa BBN "te wady systemowe mogą prowadzić to potencjalnych napięć i konfliktów na linii prezydent - rząd". "Tymczasem w sprawach tak fundamentalnych jak obronność, nie powinno być wątpliwości, kto za co odpowiada. Do takich sytuacji nawiązywał prezydent w swoich wystąpieniach mówiąc o potrzebie referendum w sprawie konstytucji" - dodał Soloch.